صدیقه ببران: خبرنگاران مسلمان باید بیش از بقیه اخلاق حرفه ی را رعایت کنند

عضو هیات علمی و مدرس ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی، اولین هدف یک خبرنگار مسلمان را نشان دادن چهره واقعی اسلام به افکار عمومی دنیا دانست و گفت: توجه به اخلاق حرفه ای روزنامه‌نگاری در خبرنگاران مسلمان بیش از سایر خبرنگاران لازم است

دکتر صدیقه ببران در گفت و گو با شفقنا به مناسبت روز خبرنگار گفت: یک روزنامه‌نگار مسلمان هرگز نباید دروغ بگوید و شایعه پخش کند و این موارد برای یک خبرنگار مسلمان بیشتر زیر ذره‌بین قرار می‌گیرد.

این استاد دانشگاه تشکیل اتحادیه‌های صنفی در جهان اسلام در حمایت از حقوق خبرنگاران را بسیار لازم دانست و بیان کرد: لازم است خبرنگاران جهان اسلام تشویق شوند و اتحادیه‌های کلان منطقه ای ایجاد کنند.

او وظایف سنگینی برای خبرنگارهای مسلمان قائل شد و گفت: وقتی از خبرنگار مسلمان نام می‌بریم و وصف مسلمان را به خبرنگار می‌دهیم، در واقع به نوعی او را اخلاقی‌تر از سایرین جلوه می‌دهیم و به او ویژگی‌هایی را منسوب می‌کنیم که این ویژگی‌ها بسیار خاص است و با ویژگی‌های انسان‌های دیگر تفاوت دارد.

او اظهار کرد: اولین نگاهی که وجود دارد، این است که یک خبرنگار مسلمان باید در جهت اشاعه و نشر دین اسلام قلم بزند و در این صورت باید بتواند از کلیه امکانات عصر اطلاعات و فناوری‌های نوین ارتباطی بهره مند شود و این نیاز به تسلط و حرفه‌ای بودن خبرنگار دارد. اولین هدف یک خبرنگار مسلمان، نشان دادن چهره واقعی اسلام به افکار عمومی دنیاست، نه آن چهره‌ای که توسط دشمنان تحریف می‌شود.

ببران ادامه داد: یک خبرنگار مسلمان باید تلاش کند چهره اصلی دین اسلام که همان دین صلح، رافت و عدالت است و هیچ قرابتی با تروریسم ندارد را نشان دهد. در واقع ممیزه اصلی خبرنگار مسلمان با سایر خبرنگاران این است که او باید واقعا چهره اصلی دین اسلام و آنچه که از دین اسلام مخدوش شده است را به همگان نشان دهد و این یکی از وظایف اصلی اوست.

خبرنگار مسلمان الگویی اخلاقی برای سایر خبرنگاران

او با بیان اینکه خبرنگار مسلمان، فردی دارای ایدئولوژی است گفت: دین اسلام ایدئولوژی برتر است، در نتیجه خبرنگار مسلمان، باید رواج نظریات را در قالب روزنامه نگاری اخلاقی به منصه ظهور بگذارد. در واقع یک روزنامه‌نگار مسلمان باید قصد رواج و نشر اخلاق روزنامه‌نگاری را داشته باشد و به همین نسبت باید تمام ویژگی های اخلاقی را در کار روزنامه‌نگاری لحاظ کند و او باید الگویی برای سایر روزنامه نگاران در رعایت اصول اخلاقی باشد. در کار یک خبرنگار مسلمان، قطعا دروغ، تهمت، شایعه، نقض حریم خصوصی و مباحث منافی عفت جایی ندارد و او باید این نکات را به نحوی در کار خود جاری و ساری کند که برای سایر افراد یک الگو باشد.

روزنامه‌نگار مسلمان بیش از بقیه زیر ذره بین قرار می‌گیرد

ببران افزود: از طرف دیگر یک خبرنگار مسلمان باید در رقابت با سایر خبرنگاران و روزنامه‌نگاران سرآمد باشد و وقتی می‌تواند در این رقابت سرآمد باشد که اولا سایر رقبای خود را به خوبی بشناسد، دوماً میدان بازی و اصول بازی را بلد باشد. لازمه برد این رقابت، تجربه و حرفه‌ای بودن خبرنگار است. او باید مخاطب خود را به خوبی بشناسد و برای هر مخاطبی اطلاعات مورد نیاز او را در اختیار بگذارد. این نکات جزء اصول اولیه‌ای است که روزنامه‌نگار مسلمان را از بقیه متمایز می‌کند، نه به این معنی که سایرین نباید این نکات را رعایت کنند، بلکه یک روزنامه‌نگار مسلمان بیش از بقیه زیر ذره بین قرار می‌گیرد. یک روزنامه‌نگار مسلمان هرگز نباید دروغ بگوید و شایعه پخش کند و این موارد قطعا برای همه روزنامه نگاران مورد لحاظ است، اما برای روزنامه‌نگار مسلمان بسیار دقیق‌تر مورد نظارت و بررسی قرار می‌گیرد و رسالت او را بسیار سنگین‌تر از سایر روزنامه نگاران می‌کند.

لازمه حفاظت خبرنگاران، تمهیدات مناسب از سوی دولتها برای ارتقای رسانه هاست

این استاد دانشگاه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چطور می‌توان خبرنگاران حوزه جهان اسلام را از جنگ و درگیری‌های موجود در منطقه در امان نگه داشت، گفت: در مورد این مسئله هم خبرنگاران مسلمان و هم خبرنگاران غیرمسلمان در معرض تهدید هستند. از دو وجه می توان به این مسئله نگاه کرد، اول اینکه برای این دسته از خبرنگاران چه باید کرد؟ کشورهای درگیر در این ماجرا، کشورهای مسلمان مثل عراق و سوریه هستند، لازمه حفاظت خبرنگاران، این است که دولتهای مسلمان تمهیدات لازم را برای رسانه‌ها به ویژه رسانه‌های مسلمان به کار گیرند و رسانه‌های جهان اسلام را ارتقا دهند. این نیازمند یارانه‌های دولتی است و یک وظیفه دولتهای اسلامی این است که باید رسانه‌های جهان اسلام را تقویت کنند.

خبرنگاران جهان اسلام اتحادیه‌های کلان منطقه‌ای ایجاد کنند

ببران با تاکید بر اینکه رسانه به مثابه یک ابزار قدرت است، تصریح کرد: اگر بتوان به عنوان دولتهای منطقه رسانه‌های قوی و قدرتمند در منطقه مسلمان نشین دنیا، ایجاد کرد، این هم به نفع قدرت و پایداری جهان اسلام خواهد بود و هم به نفع خبرنگارانی که در حوزه جهان اسلام فعالیت می‌کنند. وجه دیگر مربوط به خود خبرنگاران است، خبرنگاران جهان اسلام بسیار کمرنگ دیده می‌شوند، آنها نیازمند نهادها و اتحادیه‌های صنفی در حوزه فعالیت خود هستند که این اتحادیه‌ها به نوعی تسهیلاتی را برای آنها فراهم کنند. لازم است، خبرنگاران جهان اسلام تشویق شوند و اتحادیه‌های کلان منطقه‌ای ایجاد کنند و در قالب این اتحادیه‌ها بخش‌هایی از مشکلاتشان قابل حل است. منظور از اتحادیه یعنی اتحادیه‌های کاملا صنفی که از حقوق فردی و جمعی خبرنگاران حمایت می‌کنند. این اتفاق باید بیافتد و همت خود خبرنگاران مسلمان را می‌طلبد. خبرنگاران مسلمان باید از پراکندگی اجتناب کنند و نگاه فرقه‌ای نسبت به فعالیت در جهان اسلام نداشته باشند.

این استاد دانشگاه در توصیف وظایف خبرنگار مسلمان بیان کرد: خبرنگار مسلمان، در نگاه اول باید یک نگاه اصیل و هدف غایی داشته باشد و آن نشر دین مبین اسلام با اصول واقعی آن است. لازمه این کار انجام عملیات روزنامه نگاری اخلاقی و حرفه‌ای است و حتما یکی از وظایف اصلی خبرنگار مسلمان، اصلاح چهره تحریف شده از اسلام است. اگر خبرنگار مسلمان، اصول اخلاق حرفه‌ای را رعایت کند، در سرآمد بقیه قرار می‌گیرد و هیچ شکی نیست که این نوع روزنامه نگاری، ارتباط بیشتری با مخاطب برقرار می‌کند و مخاطب بیشتر جذب می‌شود. هر چه مخاطب بیشتر شود، نشان دهنده موفقیت خبرنگار و رسانه است. یک خبرنگار مسلمان می‌تواند روابط بین فرهنگی و بین تمدنی کشور‌ها را افزایش دهد، یعنی اسلام را در شان خود قرار دهد و ارتباط خوبی با سایر ملل برقرار کند و برای ارتباط بین فرهنگ‌ها و ملل مختلف با دیدگاه‌ها و ایدئولوژی‌های مختلف بستر سازی کند.

رسانه‌های ایران می‌توانند سردمدار تشکل های روزنامه نگاری جهان اسلام باشند

ببران در پایان عملکرد کلی خبرنگاران جهان اسلام را مثبت ارزیابی نکرد و گفت: اگر عملکرد خبرنگاران جهان اسلام مثبت بود، امروز چهره منفی از اسلام در سراسر دنیا وجود نداشت. رسانه‌های دیگر در دنیا، چهره یک دین یا یک کشور را تحریف می‌کنند. اگر رسانه‌های جهان اسلام قوی عمل کرده بودند، دیدگاه منفی نسبت به اسلام وجود نداشت و یک مسلمان را به عنوان تروریست در دنیا تلقی نمی‌کردند. این مسئله به مسئولیت رسانه‌های جهان اسلام برمی‌گردد که به همان نسبت روزنامه نگاران آنها به خوبی عمل نکردند. لازمه آن، یک سیاست‌گذاری دقیق در حوزه رسانه‌های جهان اسلام است و رسانه‌های ایران می‌توانند سردمدار تشکل‌های روزنامه نگاری جهان اسلام باشند و این ارتباط را به شکل حرفه‌ای با سایر روزنامه‌نگاران برقرار کنند. امید است که رسانه‌های ایران برای اینکه قدرت روزنامه‌نگاران مسلمان در جهان پایدار بماند و در جهان به عنوان یک قشر بسیار تاثیر گذار دیده شود، بستر سازی کنند.

منبع: پایگاه خبری- تحلیلی شفقنا