چرا جهان در اختیار رسانه‌ها قرار دارد؟

دکتر صدیقه ببران  استاد علوم ارتباطات اجتماعی گفت: اگر می‌خواهیم افکار عمومی همراه باشد حتما باید ابزار مدیریت افکار عمومی در دسترس باشد و آن ابزار چیزی نیست جز رسانه. پس به همین جهت است که رسانه از ویژگی‌های خاصی برخوردار است.

دکتر صدیقه ببران، دکترای علوم ارتباطات اجتماعی، استاد دانشگاه و مدیرکل روابط عمومی وزارت نیرو در پاسخ به این سوال که مدیریت جهان به چه شیوه‌ای در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته، گفت: در این خصوص باید به موضوع ورود جهان به عصر جدید و یا عصر اطلاعات و ارتباطات و ویژگی‌های آن بپردازیم. ویژگی اصلی این عصر این است که قدرت به دست کسانی است که اطلاعات دارند همانطور که در عصرهای صنعت و کشاورزی شاهد بودیم که قدرت در دست صاحبان صنعت و کشاورزی بود.

او ادامه داد: در این دوره جهان که مقارن با قرن 21 به وقوع پیوسته، به علت شیوع، بروز و افزایش تکنولوژی‌های ارتباطی و فناوری‌های این حوزه و همچنین به جهت حضور رسانه و تکثر آن با موضوعی تحت عنوان ظهور جامعه اطلاعاتی مواجه بودیم که ستون فقرات آن بستری به نام اینترنت است که خود بستری دیگر را به نام قدرت به وجود آورد.

این استاد علوم ارتباطات در خصوص قدرتی که بر بستر ظهور جامعه اطلاعاتی به وجود آمده نیز گفت: قدرت حاکم بر بستر یاد شده چیزی نیست جز تعاملات حوزه قدرتی بر مبنای میزان ارتباطات و اطلاعات که در سطح جامعه وجود دارد، پس به همین علت است که رسانه در این دوره به صورت بسیار چشم‌گیری به جهت امکان تغییر تحولات در کار و یا مدیریت افکار عمومی قدرت فائقه را در اختیار دارند برای مثال کشوری مانند ایالات متحده آمریکا زمانی که می‌خواست جنگ خلیج فارس را شروع کند، یکی از مهم‌ترین اقداماتی که انجام داد راه‌اندازی شبکه فاکس نیوز بود چون همراهی لازم را برای اداره و اطلاع رسانی از جنگ، تضعیف روحیه طرف مقابل و همچنین القای تفکرات خود به افکار عمومی به دست می‌آورد و در کنار آغاز جنگ ضربات دیگری را در قالب راه اندازی چنین شبکه‌ای می‌دید که در نهایت نیز به اهداف خود رسید.

این استاد دانشگاه افزود: شاید اگر در گذشته بودیم هیچ‌گاه چنین فکری به ذهن سیاستمداران آمریکایی خطور نمی‌کرد چون اصلا در عصر اطلاعات و ارتباطات قرار نداشتن و نیازی نبود عموم مردم از چنین جنگی اطلاع داشته باشند همانطور که بسیاری از جنگ‌ها در طول تاریخ به وقوع پیوسته اما هیچ سندی در خصوص آن وجود ندارد اما در دوره جدید قطعا برای اینکه بتوانید اراده خود را تحمیل کنید و کاری را انجام دهید نیاز است که افکار عمومی با شما همراه باشد.

ببران در پاسخ به این سوال که لازمه همراهی افکار عمومی چیست؟ بیان کرد: اگر می‌خواهیم افکار عمومی همراه باشد حتما باید ابزار مدیریت افکار عمومی در دسترس باشد و آن ابزار چیزی نیست جز رسانه. پس به همین جهت است که رسانه از ویژگی‌ها خاصی برخوردار است.

این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به ارتباط مابین رشد تکنولوژی و رسانه‌ها پرداخت و اظهار کرد: با شیوع تکنولوژی‌های نوین و اساسا مبحثی به نام اینترنت، وارد فضای تکثر رسانه‌ای خواهیم شد که در قالب‌ها و شکل‌های مختلف بروز پیدا می‌کند و مصداق بارز آن در دنیای حال حاضر نیز شبکه‌های اجتماعی و برنامه‌هایی است که بر بستر اینترنت فعالیت دارند. خواه یا ناخواه این رسانه‌های کوچک قدرت اساسی را در دست دارند.

این استاد علوم ارتباطات اجتماعی در پاسخ به این سوال چرا رسانه‌های نوین، ترتیب اثر بیشتری دارند؟ گفت: علت اصلی را می‌توان در خصوص میزان دسترسی و کاربری برای همگان دانست همچنین صرفا فقط یک رسانه دیگر همچون گذشته نمی‌تواند خط مشی را برای یک طیف و جامعه تعیین کند بلکه افراد با در دست داشتن یکی از ابزارهای ارتباط جمعی توانسته‌اند تبدیل به یک رسانه مستقل و فردی شوند که می‌توانند با استفاده از معادلات و تغییرات پیام سازی کنند.

ببران در پایان بیان کرد: پس به هیچ عنوان نمی‌توان نقش و قدرت رسانه‌های امروزی را نادیده گرفت و به راحتی از کنار آنان عبور کرد، بلکه باید بیش از پیش توجهی خاص را به آن‌ها داشته باشیم.

منبع: برنا