دکتر صدیقه ببران در همایش «حقوق خانواده و رسانه»: استفاده کودکان و نوجوانان از رسانه باید مدیریت شود

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز گفت: طبق آخرین تحقیقاتی که روی کودک و نوجوانان در زمینه استفاده از فضای مجازی و رسانه صورت گرفته، ۹۰ درصد نوجوانان ۱۳ تا ۱۸ ساله از شبکه‌های اجتماعی استفاده کرده و روزانه تا ۹ ساعت آنلاین هستند.

همایش «حقوق خانواده و رسانه» صبح  روز چهارشنبه  دهم اسفند ماه با حضور اساتید حوزه رسانه، حقوق و خانواده در دانشکده رفاه با  همکاری  پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی، مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران و پژوهشگاه قوه قضائیه برگزار شد.

در نخستین پنل این همایش  تحت عنوان  :«حقوق خانواده در تعامل با رسانه» ضمن ارائه مقالات برگزیده توسط شرکت کنندگان،  دکترناصر باهنر رئیس همایش ، دکتر هدی غفاری از دانشگاه علامه طباطبایی  و دکتر صدیقه ببران از دانشگاه آزاد اسلامی به سخنرانی پرداختند.

دکتر ببران با عنوان  : « سواد رسانه‌ای راهبردی موثر در حفاظت از حقوق کودک» در قبال رسانه در خصوص  وضع موجود استفاده کودکان و نوجوانان از رسانه گفت: طبق آخرین اطلاعات و پژوهش‌های صورت گرفته ۷۵ درصد کودکان و نوجوانان هر روز تلویزیون تماشا می‌کنند و ۴۸ درصد آن‌ها نیز تلویزیون شخصی دارند ، یعنی ۱۷ هزار ساعت این افراد تا سن ۱۸ سالگی تلویزیون تماشا می‌کنند.

وی افزود: 94 درصد کودکان و نوجوانان به شبکه اینترنت در خانه دسترسی دارند و ۳۷ درصد نیز از کامیپوتر خودشان به اینترنت وصل می‌شوند همچنین ۲۲ درصد نیز وب کم دارند.

او افزود بر اساس یکی از پژوهش های اخیر کودکان بیش از 3 ساعت از روز را با اقسام رسانه  می گذرانند به طوریکه حتی بچه های زیر 3 سال روزانه تا 53 دقیقه در معرض رسانه های  تصویری قرار می گیرند. این زمان برای بچه های  2 تا 4 سال حتی به دو و نیم ساعت افزایش می یابد. این تحقیق نشان می دهد از 9 ماهگی کودکان در معرض رسانه قرار گرفته اند . درخصوص کودکان زیر 8 سال آمار نشان می دهد 96 درصد این کودکان تلویزیون می بینند ، 90 درصد با کامپیوتر کارمی کنند ،81 درصد بازیهای کامپیوتری را ترجیح می دهند و 60 درصد به  بازی موبایلی  می پردازند.

ببران اظهار داشت: طبق تحقیقات ۹۰ درصد نوجوانان از ۱۳ تا ۱۸ ساله از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند و ۷۵ درصد حداقل یک پروفایل شخصی دارند. دو سوم نوجوانان نیز به اینترنت موبایل دسترسی دارند و روزانه تا ۹ ساعت آنلاین هستند.

وی با اشاره به مباحث حقوق کودک در اسناد بین المللی براساس کنوانسیون حقوق کودک ۱۹۸۹ گفت: دو رویکرد مهم  مشارکتی  و حمایتی - توانمند سازی  در خصوص حقوق کودک و رسانه  در اسناد بین المللی مورد توجه قرار گرفته است . براساس رویکرد مشارکتی به حقوق کودک، کودکان نه تنها به عنوان موجوداتی آسیب پذیر هستند، بلکه  همچون بزرگسالان دارای حقوق هستند و می توانند کنشگر باشند. آنها از حق دیده شدن و شنیده شدن برخوردارند و حریم خصوصی آنها باید مورد توجه ویژه قرار گیرد به ویژه باید حقوق کودکان قربانی مخاصمات و منازعات بین المللی از جانب رسانه حفظ شود.

او افزود در رویکرد حمایتی_ توانمند سازی از یک سو باید در قوانین و مقررات کشور اهتمام  جدی نسبت به حقوق کودک در برابر رسانه ها لحاظ شود که متاسفانه هنوز چنین قواعد الزام آوری را شاهد نیستیم و از حیث رویکرد توانمند سازی موثرترین راهبرد  توانمند کردن کودکان و نوجوانان به مهارت سواد رسانه ای است، بدان مفهوم که نظام آموزشی کشور از دوره پیش دبستانی یا حتی تا دانشگاه  باید مباحث و تکنیک ها و مهارتهای سواد رسانه ای در برنامه های آموزشی و پرورشی خود بگنجاند. بنابراین نه تنها قوانین کشور کفایت حفظ حقوق کودک در قبال رسانه را نداشته اند ، بلکه نظام آموزشی، نهادهای فرهنگی و رسانه ها نیز در توانمندسازی کودکان و نوجوانان در مهارتهای سواد رسانه ای نا موفق بوده اند.