گزارشی برای خوشامد خودی‌ها

️صدیقه ببران (عضو هیات‌ علمی گروه ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی)

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات گزارشی را تحت عنوان اقدامات و پروژه‌هایی که طی سال گذشته انجام شده است، با افتخار منتشر کرده و در اختیار رسانه‌ها و کاربران قرار داده است. از این جهت که به حوزه شفاف‌سازی علاقه‌مند هستند، بسیار کار مبارکی است، اما نکته مهمی که وجود دارد این است که اساسا در حوزه گزارش‌نویسی تبحر چندان لازمی را نداشتند.

این موضوع به نوع محتوایی که تهیه شده، برمی‌گردد. این گزارش ۳۶صفحه‌ای به مواردی اشاره می‌کند که به جهت محتوایی و نگارشی دچار اشکالات فنی خاصی است. مهم‌ترین اشکال فنی این گزارش این است که شاخص‌هایی که بر مبنای آنها یک سری آمار و ارقام را به عنوان دستاورد ارائه داده‌اند، شاخص‌های مشخص و معناداری نیستند. حتی می‌توان اینگونه گفت که می‌تواند جزو آرزو‌ها هم قرار بگیرد. اینکه بگوییم قرار است به چه شاخص‌ها و اهدافی برسیم بسیار سودمند و مفید است. اما اینکه این گزارش ادعا می‌کند که توسعه پروژه شبکه ملی اطلاعات به ۶۰درصد رسیده، مبنای آن چیست؟ آیا کاربران به این شبکه دسترسی ۶۰ درصدی دارند؟

این موضوع که توسعه ظرفیت شبکه IP افزایش ۸۰ درصدی داشته‌، بر چه مبنایی است؟ آیا شرکت‌های آی‌تی این موضوع را قبول دارند؟ بنابراین به نظر می‌رسد که این آمار و ارقام یک ادعا است. به این دلیل که اگر تمام این آمار و ارقام میسر شده بود، پس چرا کماکان کاربران و شرکت‌هایی که در این حوزه به صورت تخصصی فعالیت می‌کنند، به صورت دائم این مجموعه را مورد هجمه قرار می‌دهند و استفاده و کاربری آسانی به وجود نیامده است. از طرف دیگر مفهومی در این گزارش به کار برده شده است تحت عنوان «توسعه اینترنت بین‌الملل»! چه کسی می‌تواند چنین ادعایی را باور کند؟ زمانی که سرعت و کیفیت اینترنت بسیار پایین است چنین مفا‌هیمی تنها یک ادعا است. اینکه تلاش‌هایی در حوزه فیبرنوری و حمایت‌ از پیام‌رسان‌های داخلی انجام شده، قابل تقدیر است. ولی واقعیت این است که ارائه خدمات و بهبود کیفیت دسترسی برای کاربران فراهم نشده است.

نکته‌ حائز اهمیت این است که مردم چنین دستاورد‌هایی را اصلا احساس نکرده‌اند. این گزارش به آمار‌های تورمی مشابهت دارد. اگر در حوزه‌ تکنولوژی چنین ادعاهایی وجود دارد، چرا کاربران حس خوشایندی ندارند؟ نکته بسیار مهم‌تر اینکه نه تنها کاربران معمولی بلکه کاربران تخصصی که کسب‌وکار و تجارت خود را الکترونیکی کرده‌اند، در طول سال گذشته به صورت دائم با مشکلاتی مواجه شده‌اند. در بعضی مواقع نیز این مشکلات تا حدی عمیق بود که بین ۹ الی ۱۱ میلیون کاربر حرفه‌ای عرصه تجارت الکترونیک دچار مشکل شده‌اند.

نکته‌ بعدی ادعای عجیبی بود که در این گزارش تحت عنوان «حضور موثر در عرصه بین‌الملل» استفاده شده است. بسیار مهم است که دوستان در حوزه گزارشی، شاخص‌ها را مورد بحث و بررسی قرار دهند. اگر بخواهیم با نگاه دقیق‌تری این ماجرا را بررسی کنیم، فکر می‌کنم زمانی که دوستان در خصوص این گزارش فعالیت می‌کردند، بهتر بود توجه ویژه‌ای به مقایسه گذشته و حال می‌داشتند و به چشم‌انداز آینده هم توجه می‌شد.

در هر صورت اینکه چنین گزارشی را منتشر کردند، بسیار مبارک است. ولی به نظر می‌رسد که مجموعه آن چیزی که انجام شده مورد اقبال و مطلوب مخاطب ایرانی نیست و بسیاری از افراد از حضور در شبکه‌های اجتماعی که مردم به صورت عام با آن سروکار دارند، تا حد زیادی یا محروم و یا با نقص‌های متعددی روبه‌رو شده‌اند. امیدوارم در سال ۱۴۰۲ پروژه‌ها، دقیق‌تر باشد و حتما گزارش‌ها را از یک گزارش انشایی خارج و شاخص‌ها و دستاورد‌های ملموس را در حوزه‌های عملکردی خود ارائه کنند.

منبع: رونامه جهان صنعت